Kernwaarden: het DNA van je organisatie

Wat je al bent

Vaak kiezen organisaties voor grote, beladen woorden wanneer ze hun kernwaarden bepalen. Eigenzinnig. Ambitieus. Toegewijd. Prachtige begrippen, maar is het ook echt waar jouw organisatie voor staat? Een goede kernwaarde wordt niet bedacht, maar benoemd. Het zit immers al in de kern van je organisatie. Wanneer Blik op zoek gaat naar de kernwaarden van een organisatie, noemen we dat ook niet voor niets ‘schepnet-sessies’; we halen naar boven wat er al is. Het gaat er niet om wat je wil worden, maar om wat je doet, wat je al bent, en wat je wil blijven.

Herkenning als sleutel

Natuurlijk wil je dat iedereen in je organisatie of afdeling de kernwaarden ademt. Dat alle medewerkers uitdragen waar je voor staat. Het magische woord daarvoor? Herkenbaarheid. Want wanneer medewerkers de kernwaarden herkennen, weten ze weer: ‘deze begrippen gaan ook over mij’. Die herkenning werkt twee kanten op, want de mensen maken een organisatie. Dikke kans dus, dat de eigenschappen van een organisatie ook te vinden zijn in de medewerkers.

Het is belangrijk om van je kernwaarden geen wijzend vingertje te maken, door ze te combineren of te verwarren met je doelen of ambities. Wanneer je ziet dat er niet altijd netjes wordt gewerkt, is ‘secuur’ als kernwaarde toevoegen niet de manier. Kernwaarden zijn vaster dan dat en niet aan verandering onderhevig. Een doel, ambitie of iets wat je wil worden, is geen waarde, maar een competentie. En dat doet af aan de kracht van je boodschap.

Kernwaarden ervaren

Herkennen is weten, ervaren is voelen. Want wanneer ben je actief met kernwaarden bezig? Wat wordt er van je verwacht? Wat doe je dan (of juist niet) en hoe voelt dat? Door samen een concrete invulling te geven aan hoe je de kernwaarden in de praktijk gebruikt, gaan ze leven.

Dat ervaren, daar kunnen wij bij helpen. In een aantal workshops begeleiden we jouw organisatie of team in het beleven van de kernwaarden. Daar gebruiken we geen vaste vorm voor, want kernwaarden zijn maatwerk, maar we kunnen wel een voorbeeld geven van hoe we dat eerder deden. ‘Zorgvuldig’ was een kernwaarde van een organisatie waarvoor we een workshop organiseerden.

In groepsvorm kreeg iedere deelnemer één minuut de tijd om te vertellen over diens eerste werkdag. De andere deelnemers kregen de opdracht om goed te luisteren en te kijken naar de verteller. Op een post-it schreven zij daarna in één positief woord op wat zij ervaarden terwijl ze keken en luisterden. Na afloop kreeg iedere deelnemer zo een verzameling post-its, die vol stonden met kwaliteiten die de andere deelnemers hadden gezien. Maar meer nog dan dat creëerde dit een ervaring. Een concrete herinnering aan een moment waarop de deelnemers héél bewust bezig waren met de kernwaarde ‘zorgvuldig’. Door te luisteren, te kijken en de volledige focus op de verteller te houden, werd het moment verankerd in de belevingswereld.

Meer dan alleen een begrip

Door op deze manier samen invulling te geven aan de kernwaarden, leer je niet alleen van je eigen ervaring, maar ook van de ander. Misschien omschrijft een collega wel een moment waarop die zorgvuldig was, waarvan jij denkt: zo kan het dus ook! Alleen samen kom je er écht achter wat een begrip of kernwaarde inhoudt, en hoe dat eruitziet in dagelijkse situaties.

Op een lichte, grappige en simpele manier ervaart je organisatie zo de kernwaarden. En dat is een win-win-win! Mensen leren elkaar beter kennen, de kernwaarden krijgen vorm en de organisatie krijgt inzicht in welke kernwaarden er al leven, en waar misschien nog wat meer aandacht aan besteed moet worden. Het maakt het begrip ‘kernwaarde’ tastbaar en laat de deelnemers van de workshop zien: dit kan ik, dit ben ik, hier sta ik voor!